ทารกคลอดก่อนกำหนด

คุณพ่อและคุณแม่ส่วนใหญ่มักจะกังวลหากท่านต้องพบเจอการ ”คลอดก่อนกำหนด” วันนี้เราจะมาไขข้อข้องใจกัน

เด็กคลอดก่อนกำหนด คือเด็กที่อยู่ในครรภ์ต่ำกว่า 37 สัปดาห์ หรือ 259 วัน มักจะมีน้ำหนักต่ำกว่า 2.5 กิโลกรัม แต่การแพทย์ในสมัยปัจจุบันที่ก้าวหน้าขึ้นอย่างมาก ทำให้พบว่ามีเด็กคลอดก่อนกำหนดอายุครรภ์ 24 สัปดาห์ มีโอกาสรอดชีวิตมากขึ้น

สาเหตุอาจมาจาก 2 ปัจจัยหลัก

1.ปัจจัยจากแม่ โดยคุณแม่อาจมีโรคประจำตัว เช่น โรคหัวใจ โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง หรือแบคทีเรียบางอย่างกระตุ้นให้เกิดการคลอดก่อนกำหนด ความเครียดก็เป็นอีกปัจจัยสำคัญ เพราะความเครียดเป็นสาเหตุของโรคต่างๆได้

2.ปัจจัยจากลูก ทารกอาจมีความพิการหรือมีการติดเชื้อตั้งแต่อยู่ในครรภ์ เช่น ไส้เลื่อน โรคหัวใจ ทารกบางรายเจริญเติบโตช้าในครรภ์ อาจเป็นเพราะสุขภาพแม่ไม่แข็งแรง อาหารไม่มีคุณค่าทางสารอาหารมากพอ หรือรกเสื่อมสภาพ มีโอกาสเกิดก่อนกำหนดได้เช่นกัน

จากที่กล่าวไปข้างต้นการคลอดก่อนกำหนดอาจเกิดจากหลากหลายปัจจัยทั้งนี้เราต้องดูแลทารกในครรภ์อย่างใกล้ชิดและถูกวิธี จะสามารถลดอัตราความเสี่ยงที่ก่อให่เกิดปัญหาเหล่านี้ไปได้บ้าง

ขอบคุณรูปภาพประกอบจาก women.thaiza.com

การคลอดก่อนกำหนดนั้นปัจจุบันก็ยังไมทราบว่าอะไรคือสาเหตุที่แท้จริง แต่พบว่าเกิดจากหลายปัจจัยซึ่งมีความสัมพันธ์ซึ่งกันและกัน

1.คุณแม่ที่มีอายุน้อยกว่า 17 ปี หรือมากกว่า 35 ปี จะมีโอกาสสูงที่จะคลอดก่อนกำหนดกว่าคุณแม่ที่อายุระหว่าง 18-34 ปี

2.คุณแม่ที่มีโรคประจำตัวและโรคที่มีผลต่อหลอดเลือด เช่น โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ

3.คุณแม่ที่เคยคลอดก่อนกำหนดมาก่อน พบว่าสิ่งนี้เป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญอีกปัจจัยหนึ่ง เมื่อท้องแรกคลอดก่อนกำหนด ท้องสองจะมีโอกาสเสี่ยงคลอดก่อนกำหนดมากขึ้น

4.คุณแม่ที่ดื่มเหล้า สูบบุหรี่ ใช้สารเสพติด

5.ความเครียด เป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่ก่อให้เกิดโรค คุณแม่ที่ตั้งครรภ์ควรจะหลีกเลี่ยงความเครียดโดยทำสิ่งที่รู้สึกสบายใจและมีความสุข

6.คุณแม่ที่มีมดลูกผิดปกติ เช่น มดลูกขยายตัวมากเกินไปหรือแคบเกินไป เนื้องอก และการตั้งครรภ์แฝด เป็นต้น

7.คุณแม่ที่เกิดอาการแท้งบ่อยครั้ง

ขอบคุณรูปภาพประกอบจาก www.glitter.si

เด็กที่คลอดก่อนกำหนดมักจะมีน้ำหนักน้อย ในช่วงแรกนั้นต้องอยู่โรงพยาบาล จนกระทั่งมีน้ำหนักกว่า 2 กิโลกรัม และสามารถปรับอุณหภูมิร่างกายของตนเองได้ หากแพทย์ตรวจดูแล้วไม่มีภาวะแทรกซ้อน จึงสามารถกลับบ้านได้

1.ความสะอาด เป็นสิ่งสำคัญมาก บ้านควรสะอาด อากาศถ่ายเทดี รวมไปถึงอาหารสำหรับลูก คุณแม่ต้องดูแลรักษาความสะอาดทุกอย่างที่อยู่รอบตัวลูก

2.เสริมพัฒนาการเรียนรู้ ทารกที่คลอดก่อนกำหนดอาจมีพัฒนาการล่าช้าบ้าง การฟังดนตรีเบาๆหรือการพูดคุยของระหว่างคุณพ่อคุณแม่กับลูกน้อย ก็จะช่วยได้มากขึ้น

3.การกินนม นมแม่เป็นอาหารที่สำคัญที่สุด คุณแม่มือใหม่ควรให้ลูกคลอดก่อนกำหนดกินนมแม่ โดยบางครั้งคุณหมออาจพิจารณาให้เสริมสารอาหารในน้ำนมแม่ (Human Milk Fortifier) เพื่อทำให้ทารกมีน้ำหนักที่มากขึ้นและยังได้รับสารอาหารครบถ้วนอีกด้วย

4.การอาบน้ำ ไม่ควรอาบน้ำให้ลูกน้อยบ่อยครั้งนักเพื่อรักษาพลังงานที่มีอยู่น้อยในตัวเด็กเอาไว้ อาบน้ำให้วันละครั้งก็พอ และถ้าวันไหนอากาศเย็นก็ไม่ต้องอาบให้

ถ้าหากทารกมีอาการผิดปกติ เช่น ตัวร้อน ไข้ขึ้นสูงผิดปกติ มีน้ำมูก น้ำหนักไม่ขึ้น หายใจเร็วเกินไป เด็กหน้าซีด เป็นต้น ควรรีบพาไปพบแพทย์ทันที

ขอบคุณรูปภาพประกอบจาก women.kapook.com

คุณแม่ที่มีโอกาสคลอดก่อนกำหนดอาจมีอาการดังต่อไปนี้

1.อาการน้ำเดินหรือที่เรียกว่าน้ำคร่ำแตก โดยทั่วไปถุงน้ำคร่ำจะแตกตอนใกล้คลอด แต่อาการคลอดก่อนกำหนดจะมีน้ำใสออกเหลืองออกมาทางช่องคลอด ไม่สามารถกลั้นได้

2.การตรวจสอบสารคัดหลั่ง การตรวจหาสาร ”Fetal fibronectin“ จากสารคัดหลั่งในช่องคลอด ซึ่งตามปกติจะตรวจไม่พบ

3.มีเลือดออกทางช่องคลอด อาจเกิดจากอาการ ”ครรภ์เป็นพิษ“ อาการคือจะปวดท้องมาก ท้องจะแข็งตึง มดลูกจะโตขึ้นอย่างรวดเร็วเพราะมีเลือดขังอยู่ภายใน อีกอาการหนึ่งคือ ”รกเกาะต่ำ“ อาการคือจะมีเลือดออกมาจากช่องคลอด ทั้ง2อาการนี้ควรพบแททย์ทันที

4.การตรวจคลื่นเสียงความถี่สูง (อัลตราซาวด์) ด้วยเทคโนโลยีที่มีมายาวนานอย่างอัลตราซาวด์ โดยใช้คลื่นเสียงความถี่สูง มาช่วยทำนายโอกาสเกิดการคลอดก่อนกำหนด

5.ลูกในครรภ์ดิ้นน้อยผิดปกติ อาการดิ้นของลูกสามารถสื่อถึงความแข็งแรงของลูกได้ ถ้าลูกดิ้นน้อยลงหรือไม่ดิ้นเลยของคลอดก่อนกำหนด

6.อาการเจ็บท้องขึ้นเรื่อยๆ ยิ่งใกล้คลอดเท่าไหร่อาการเจ็บจะถี่ขึ้นเรื่อยๆ

ขอบคุณรูปภาพจาก www.manager.co.th

อย่างที่รู้กันว่าเด็กคลอดก่อนกำหนดเป็นเด็กที่มีน้ำหนักตัวน้อยกว่ามาตรฐาน โดยที่อาหารที่สำคัญและประโยชน์แก่ลูก นั่นคือนมแม่ บทความนี้จะมาบอกเล่าว่านมแม่และนมเสริมว่าทานอย่างไร ให้เพียงพอต่อการพัฒนาของลูก

ทานนมแม่เหมาะสมที่สุด เนื่องจากนมแม่มีสารอาหารทางโภชนาการพร้อมภูมิคุ้มกันเหมือนตอนอยู่ในท้อง

ถ้าหากต้องมีนมเสริมมี 2 แบบ โดยนมสูตรปกติจะมีส่วนประกอบของนมวัวเป็นหลัก ส่วนนมสูตรพิเศษนั้น อาจจะเป็นสูตรถั่วเหลืองหรือนมสูตรกรดอะมิโน ทั้ง 2สูตร จะเป็นนมที่ให้พลังงานและแร่ธาตุที่จำเป็นอย่างครบถ้วน อาจจะเพิ่มสารอาหารบางชนิดเป็นพิเศษที่ลูกน้อยขาด

ต่อมาเป็นเรื่องการชงนม ไม่ใช่ว่าชงยังไงก็ได้ อย่างง่ายที่สุดชงให้พอดี ดูไม่ข้นจนเกินไป ลูกน้อยจะกินนมปริมาณมากดังนั้น คุณแม่คุณแม่ตองดูแลเอาใจใส่อย่างใกล้ชิด จนกว่าน้ำหนักมีประมาณ 3 กิโลกรัม ซึ่งเป็นเกณฑ์มาตรฐาน

ทั้งนี้ควรปรึกษาและทำตามคำแนะนำของแพทย์ ลูกน้อยจะได้มีสุขภาพแข็งแรง พร้อมเติบโตอย่างมั่นใจ